Zwarte Hollanders, Belanda Hitam: lezing 29 maart 2018

Lezingen rond het thema Zwarte Hollanders, Belanda Hitam
Donderdag 29 maart 2018 in Cultureel Centrum Rozet in Arnhem

Van 11 januari t/m 1 april 2018 staat Rozet in het teken van het thema ‘Verhalen uit diverse culturen die verbinden’. Dat betekent een groot aantal activiteiten rondom dit thema én gedurende de maanden januari, februari en maart een expositie in de hal en langs de trappen van Rozet.

Korporaal Jan Kooi, van West-Afrikaanse afkomst, werd benoemd tot Ridder 4e klasse in de Militaire Willems Orde, de hoogste militaire onderscheiding voor bewezen moed, beleid en trouw. Deze verdiensten behaalde hij in de Atjeh-oorlog (1870 – 1914). Bron: Johan Coenraad Leich 1823 –1890 Portret van Jan Kooij / Jan Kooi 1882 Olieverf op doek, Museum Bronbeek, Arnhem

De lezingen over de ‘zwarte Hollanders’, Belanda hitam zijn onderdeel van dit programma.
Weinig bekend is dat in de negentiende eeuw West-Afrikaanse mannen voor het koloniale leger, het KNIL, in Nederlands-Indië werden geworven. Uit de relaties van deze mannen met inheemse vrouwen in Indië zijn de ‘zwarte Hollanders’, ook wel te noemen Indische Afrikanen. Deze waren vooral te vinden in de Javaanse garnizoensplaatsen Batavia, Semarang, Salatiga, Solo and Purworejo.
Schrijver Arthur Japin had de Indische Afrikaan als hoofdpersonage en thema in zijn goed ontvangen roman De zwarte met het witte hart (1997). Publiciste Griselda Molemans volgde met haar boeken Zwarte huid, Oranje hart. KNIL-nazaten in de diaspora (2014) en De vergeten krijgers (2016).

Deze onbekende groep voortgekomen uit gemengd etnische relaties en direct verbonden aan de koloniale geschiedenis van Nederland, is een voorbeeld van de vele, fascinerende gevolgen die het kolonialisme met zich meebracht.
De lezingen en expositie in Cultureel Centrum Rozet geeft aandacht aan deze groep van wie nazaten in Indonesië en Nederland te vinden zijn. Centraal staat het verhaal dat die nazaten te vertellen hebben en waarmee ze waardevolle geschiedenis doorgeven van een onbekende groep in de Nederlandse koloniale geschiedenis.

Rond 1900. Zwarte soldaten uit Ghana in het KNIL tijdens de Atjeh-oorlog. De Javanen noemden hen Londo Ireng. Uit de relaties van deze soldaten met inheemse ‘inlandse’ vrouwen zijn de Zwarte Hollanders of Belanda Hitam voortgekomen. Een onbekende variant op de Indo-Europeaan of Indische Nederlander.

Anno 2018: aandacht via lezingen en een artistieke installatie
Beeldend kunstenaar Frouwkje Smits die het thema mede vorm geeft over het verhaal van de familie Toelanie:

Het familie Toelanie Archief Een onderbelicht familieverhaal in relatie tot de Nederlandse koloniale tijd.
De familie Toelanie stamt af van de ‘Zwarte Hollanders’ ​(de ‘Belanda Hitam’)​. Zoals de naar schatting 3085 West-Afrikaanse jonge mannen werden genoemd in voormalig Nederlands-Indië. Zij werden in de periode tussen 1831 en 1872 geronseld in West-Afrika, grotendeels uit het grondgebied van het huidige Ghana en Burkina Faso. Zij werden overgebracht naar Java om dienst te doen in het Koninklijk Nederlands-Indisch Leger (KNIL). In die tijd had Nederland de slavernij nog niet afgeschaft.

Ritie Toelanie is de afgelopen jaren bezig geweest met het verzamelen en reconstrueren van hun familiegeschiedenis. Dit heeft ze gebundeld in het boek ‘Familieverhaal van drie culturen 1850-2016’.
Samen met Ritie en Jules Toelanie heb ik, beeldend kunstenaar Frouwkje Smit, een vitrine ingericht over hun familieverhaal ‘Het familie Toelanie archief’. Dit zijn voor hen belangrijke spullen, objecten, papieren en foto’s die samen het verhaal vertellen over de nazaten van de ‘Zwarte Hollander’. Sinds een aantal jaren houd ik mij bezig met het verzamelen van persoonlijke familieverhalen, die in relatie staan tot de Nederlandse koloniale tijd. Onderbelichte verhalen die nog niet echt zijn verteld, zowel binnen families als in het Nationaal Archief, geschiedenisboeken en in ons collectieve bewustzijn. Wat wordt er wel en/of niet verteld? En hoe wordt het verhaal verteld en door wie?

Familieboek ‘Familieverhaal van drie culturen 1850-2016 door Ritie Toelanie

Deze interesse is bij mij mede ontstaan door mijn opa. Als jonge jongen heeft hij in het verzet gezeten, daarna sloot hij zich in 1946-1948 aan bij de binnenlandse strijdkrachten, Koninklijke Landmacht in voormalig Nederlands-Indië. In de afgelopen maanden woonde hij in Bronbeek in Arnhem. Dit is een Koninklijk tehuis voor oud-militairen en tevens een museum. In het museum wordt de Nederlandse koloniale geschiedenis en de rol van de overheid binnen de koloniale samenleving en het optreden van het KNIL belicht. Zowel de familie Toelanie als ik willen graag dat dit verhaal een vaste plek krijgt o.a. in museum Bronbeek en in onze geschiedenisboeken.

Vanaf februari 2018 wordt er een kunstinstallatie geplaatst, met een video over het proces van het verzamelen en de betekenis van de objecten, foto’s en het schilderij voor Ritie en Jules Toelanie. Daarnaast wordt er een lezing georganiseerd over de plek van onderbelichte (familie) verhalen van de nazaten van Zwarte Hollanders in instituties zoals musea en archieven die erfgoed en geschiedenis maken en bewaken.

Frouwkje Smit, januari 2018
Met veel dank aan: ​Jules en Ritie Toelanie, Rozet, Stephanie Welvaart en Tessa Hendriks.

Informatie over de lezingen
Dag en datum: donderdag 29 maart in Rozet in Arnhem. In Rozet is een  bijbehorende installatie geplaatst Het Toelanie Archief, dat deel uitmaakt van de groepsexpositie ‘Verhalen uit diverse culturen die verbinden’, ook in Rozet.

De familie Toelanie stamt af van de ‘Zwarte Hollanders’ (de ‘Belanda Hitam’). Zoals de naar schatting 3085 West-Afrikaanse jonge mannen werden genoemd in voormalig Nederlands-Indië. Zij werden in de periode tussen 1831 en 1872 geronseld in West-Afrika, grotendeels uit het grondgebied van het huidige Ghana en Burkina Faso. Zij werden gedwongen overgebracht naar Java om dienst te doen in het Koninklijk Nederlands-Indisch Leger (KNIL). In die tijd had Nederland de slavernij nog niet afgeschaft.
Ritie Toelanie, getrouwd met Jules Toelanie, een kleinzoon van een van deze mannen, is de afgelopen jaren bezig geweest met het verzamelen en reconstrueren van hun familiegeschiedenis. Dit heeft ze gebundeld in het boek ‘Familieverhaal van drie culturen 1850-2016’. Samen met Ritie en Jules Toelanie heb ik, beeldend kunstenaar Frouwkje Smit, een vitrine ingericht over hun familieverhaal ‘Het familie Toelanie archief’. Daarnaast heb ik een installatie gemaakt het ‘Wachtershuisje’, i.s.w met het Boomhuttenmeisje Tessa Hendriks, en een video over meneer en mevrouw Toelanie.

Deze avond de ‘Zwarte Hollanders’ (Belanda Hitem) wordt georganiseerd door Rozet in samenwerking met beeldend kunstenaar Frouwkje Smit en socioloog Stephanie Welvaart.

Wie waren deze Zwarte Hollanders? Wat is het belang van familieverhalen en officiële geschiedschrijving.
Wie schrijft de (koloniale) geschiedenis, wie bepaalt welke verhalen erbij horen en welke niet? De avond bestaat uit lezingen van diverse mensen.

Programma:
19.00 Welkom en toelichting expositie ‘Verhalen uit diverse culturen die verbinden’ door Rozet.
19.10 Inleiding door Frouwkje J. Smit en Stephanie Welvaart
19.20 Familie Toelanie
19.30 Wouter Neuhaus, kleinzoon van Daan Cordus van Indo-African Foundation
19.45 Museum Bronbeek, Arnhem
19.50 The Black Archives door Miguel Heilbron
20.20 Afsluiting
20.30 Borrel/bekijken van de tentoonstelling

Praktische informatie:
Rozet, Kortestraat 16, 6811 EP Arnhem
Toegang is gratis.
http://www.rozet.nl/agenda/lang/1013-29-3-zwarte-hollanders-belanda-hitam
https://www.facebook.com/events/170255480448477/?active_tab=about

 

Familieverhalen | Vooraankondiging biografieën Indische naamgevers straatnamen in de nieuwe buurt Batavia, Nijmegen

Van de redactie

Donderdag 17 maart 2016 was het zover. In de nieuwe Nijmeegse buurt Batavia zijn de straatnamen onthuld die vernoemd zijn naar Indische Nijmegenaren en personen met binding met de stad zich in Indië of Indonesië verdienstelijk hebben gemaakt. Wethouder Ben van Hees verrichtte de officiële onthulling van de straatnamen. Als verrassing gaf hij de nazaten en familieleden van de naamgevers een exemplaar van een straatnaambord. Op dat moment waren nog niet alle straten gereed en benoemd. De Nono Wardenaarstraat en de Albert Trouwborststraat zijn de eerste die al vernoemd waren. De onthullingsceremonie vond plaats in de eerste straat. In de loop van dit jaar zijn de andere vijf straten gereed.

image-5834976

17 maart 2016. Familieleden van de Indische Nijmeegse naamgevers aan de straten in de nieuwe buurt Batavia poseren met de naambordjes. Wethouder Ben van Hees maakte deze nieuwe Indische buurt officieel. Foto: De Gelderlander

De Indische gemeenschap die al ruim 60 jaar onzichtbaar in Nijmegen was ingeburgerd komt daarmee in de schijnwerpers. Terecht: Indische Nederlanders maken deel uit van de vaderlandse en dus ook lokale geschiedenis. De Indische gemeenschap is zeer blij dat het stadsbestuur dit besluit heeft genomen. Alle personen die hun naam geven aan de nieuwe straten staan voor bijzondere en betekenisvolle levens en verhalen. Waardering daarom voor de gemeente Nijmegen die oog heeft voor de Indische gemeenschap. En nu anno 2016 is er gewoon een nieuwe Indische buurt. Overigens was al in 1995 een nieuwe straat in de wijk Neerbosch genoemd naar Indisch schrijver en journalist Tjalie Robinson, pseudoniem van Jan Boon die in 1909 in de Waalstad in de Dominicanenstraat was geboren.

Publicatie biografieën van de naamgevers
Ons streven als redactie is om voordat de nieuwe straten en buurt gereed zijn, de biografieën van alle naamgevers te hebben gepubliceerd. De publicatie van de artikelen zal in juli van start gaan.
In het kort hebben we de naamgevers in één overzicht geplaatst met daarbij enige informatie over wie ze zijn.

Wilhelm Linneman (1895 – 1968)
Linnemann_portretEen begaafd militair cartograaf in dienst van het KNIL. Hij was op school een uitblinker en in zijn latere militaire en kartografische studies. Hij slaagde in opleiding met de hoogste cijfers. In Nederland opgeleid als een van de weinige Indo´s, kwam hij uiteindelijk bij de Topografische Dienst van het KNIL terecht. Gestationeerd op Java  Sumatra en Celebes voerde hij belangrijke kaarteringen uit, verbeterde meetmethoden en bracht onbekende plekken op kaart. Hij zou niet in Indië blijven maar vertrok later met zijn gezin naar Nederland. Als vroeg-gepensioneerde majoor vestigde hij zich met zijn vrouw en vijf kinderen in Nijmegen, waar hij een sigarenzaak begon. Hij begon ook zijm memoires te schrijven, die een directe inkijk geven in zijn leven en werk in Indië. Zijn kinderen zagen hem vaak achter in de winkel zijn teksten uittypen. Met zijn memoires  wilde hij  “zonder de feiten aan te dikken, ervaringen uit een vervlogen koloniaal tijdperk levend houden en iets nalaten voor zijn nakomelingen.”

Albert Trouwborst (1928 – 2007)
trouwborst_leiden_kleinTarakan in Oost-Borneo was de geboorteplaats van deze eminente antropoloog. Tijdens zijn wetenschappelijk leven was hij een kenner van het volksrecht of adat van inheemse volkeren van de nu Indonesische archipel. Belangrijk werkterrein Indonesië en Oceanië, naast Afrika. Zijn  onderzoek naar het adatrecht en de geschiedenis van de provincie Atjeh in het noorden van Sumatra, was dusdanig belangwekkend dat zijn onderscheiding in 2004 tot Ridder in de Orde van Oranje Nassau daaraan grotendeels heeft bijgedragen. Albert Trouwborst was tot aan zijn pensioen hoogleraar in de sociale antropologie aan de Katholieke Universiteit Nijmegen, de huidige Radboud Universiteit. Nijmegen is meer dan veertig jaar zijn woonplaats gebleven, maar hij was internationaal georiënteerd en bij vakgenoten gerespecteerd. Lokaal heeft hij zich betrokken gevoeld door onder andere bestuurslid te zijn van het Afrika Museum in Berg en Dal. Interesse in op Indië en Indonesië gerichte lokale activiteiten heeft hij, met overbodig te noemen vanzelfsprekendheid, altijd getoond.

Nono Wardenaar ( 1935 – 2002)
Nono Wardenaar 1De lokale Indische gemeenschap kende Jozef ‘Nono’ Wardenaar als zeer betrokken en actief bezig met zijn Indische culturele en sociale achtergrond. Hij was invoelend en kon mensen op hun gemak stellen. Hij ontpopte zich als een informele hulpverlener voor met name zijn Indische medemens. Hij was een luisterend oor voor wie zich met kwesties liever wendde tot een mede-Indo in plaats van naar de gemeente of welzijnsinstellingen te stappen. Samen met mede-straatnaamgever Jan Nieraeth organiseerde hij activiteiten met een Indische inslag waar iedereen welkom was. Zijn creativiteit uitte zich in tekenen en musiceren. In 1986 heeft hij een film uitgebracht met verhalen die  Indische Nederlanders in Nijmegen vertelden over hun leven in Nederland en hoe hun Indisch-zijn daarin een rol speelde. Daarnaast schreef hij een boek ‘De droom die langzaam van ons scheidt’ over zijn niet meer bestaande land Indië. Nono Wardenaar’s film heeft dezelfde titel meegekregen.

Ferry Portier (1916 – 2008)
Ferry Portier_portret_klein
Ernst Ferdinand Portier werd in mei 1942 met 2000 andere Nederlandse  krijgsgevangene door de Japanners op transport gezet naar Birma. Daar stelden ze hem te werk aan de beruchte 415 km lange spoorlijn naar Thailand (toen Siam). Samen met drie anderen slaagde hij te ontsnappen en op te gaan in het moeilijk doordringbare tropische regenwoud. Daar wist hij te overleven door de hulp van de in Birma levende etnische minderheidsgroep de Karen, die hem hielpen zich 2,5 jaar schuil te houden voor de vijand. Gevangen genomen worden zou zéker de doodstraf hebben betekend. Ferry Portier wist de vriendschap en vertrouwen te winnen van stamhoofd Maung Mela en zich bij de Karen aan te sluiten om de Japanners te bestrijden via guerilla-acties. Ferry Portier heeft nog geluk gehad toen zijn guerillagroep ternauwernood ontsnapte uit een vijandelijke hinderlaag. Zijn vriend Maung Mela had geen geluk en viel in Japanse handen. Hij werd na eerst hevig te zijn gemarteld, geëxecuteerd. Ferry Portier’s band met de Karen was een eeuwige geworden. Zijn grootste wens deze bijzondere mensen weer te zien, realiseerde hij op 90-jarige leeftijd toen hij samen met zijn dochter Karen (genoemd naar zijn redders) en beide kleindochters de familie van Maung Mela weer zag.

Jans Kloppenburg-Versteegh (1862-1948)
kloppenborg-versteeg_zwportret
Deze schrijfster en autodidact werd geboren op ‘Soekamangli’, een grote koffie-onderneming in Midden-Java. Als kind van zeven werd ze naar de Zusters Ursulinenschool in Batavia gestuurd. Dat heeft haar gevormd de nette, beschaafde vrouw zoals haar omgeving zou zien. Haar moeder leerde haar welke planten en kruiden geneeskrachtig waren. Na de dood van haar oudste dochter Tina in 1899 als gevolg van een onjuiste diagnose, besloot ze zelf haar kennis van de planten en kruiden te vergroten om er werkzame medicijnen van te maken. Haar passie was dusdanig groot dat ze in 1907 het boek Indische planten en haar geneeskracht publiceerde. Het boek beleefde meerdere herdrukken en was vooral in Nederlands-Indië vermaard en voor velen onmisbaar als in voor herstel en behoud van de gezondheid. Koningin Wilhelmina mocht uit haar handen een exemplaar in ontvangst nemen. Het boek beleefde meerdere herdrukken was voor velen in voormalig Nederlands-Indië de enige bron om  Van 1917 tot 1938 woonde ze in Nederland, van 1918 tot 1920 woonde ze in het katholieke Nijmegen, onder meer in de Groesbeekseweg, ver van wat ze de Haagse deftigheid noemde.

Jan Nieraeth (1916-1993)
Deze Jan NieraethIndische zakenman en organisator van Indische evenementen was vooral bekend van de Nijmeegse Pasar Malam. Jan Napoleon Nieraeth kwam in 1965 met zijn gezin naar Nederland. Zij behoorden tot de laatste groep Indische Nederlanders die Indonesië verlieten na overdracht van Nieuw-Guinea in 1962 als restant van voormalig Indië. Nieraeth was een sociaal bewogen actief lid binnen en buiten de Indische gemeenschap. Door zijn persoonlijke betrokkenheid, overtuigingskracht en charme bouwde hij een groot netwerk op. Hij was in 1977 samen met Nono Wardenaar oprichter van de Stichting IndoInn, die als bekendste activiteit had de Pasar Malam in Nijmegen te organiseren. Een evenement dat voor vele Indischen en niet-Indischen een thuisgevoel gaf door de typische cultuurelementen krontjongmuziek, Indorock, de Indische culinaire attracties en gewoon onder elkaar zijn. Een behoefte die voortkwam uit een gedeelde, vaak pijnlijke geschiedenis, eigen gewoonten en sociale omgang die net niet helemaal Nederlands zijn. Jan Nieraeth heeft in dat opzicht Indisch en ook niet-Indisch Nijmegen en omgeving veel moois gegeven.

Jack Hompe (1917-2000)
JHompe_kleinJacobus August Hompe was de enige van de vier dochters en twee zonen van het gezin van Willem Eduard Hompe die tijdens de Tweede Wereldoorlog niet in Indië verbleef. Hij volgde in Utrecht studie Indologie en was dus voorbestemd ambtenaar te worden in het Binnenlands Bestuur van de kolonie. Terugkeer naar Indië was echter niet mogelijk omdat de Duitsers ons land bezetten. Hij moest leven met de onzekerheid over het lot van zijn familie nadat bekend werd dat Indië ook was gevallen. Later bleek dat de Japanners zijn familieleden hadden geïnterneerd. Na de capitulatie van Japan op 15 augustus 1945 werd hij opgeroepen om in Indië zijn dienstplicht te vervullen. Hij werd gestationeerd op Celebes waar hij verbindingsofficier werd tussen de Nederlandse en Australische troepen. Jack Hompe was inmiddels in getrouwd met Truus Hoyinck en zij had besloten hem te volgen en meldde zich zelf aan bij het KNIL. Jack Hompe heeft in de moeilijkste jaren van het koloniale bestuur de zware taak gehad dat bestuur geheel te herstellen. Zijn jonge leeftijd en onervarenheid bleken geen belemmering. Hij was een “geboren” bestuurder en zou dat in zijn latere jaren ook niet anders zijn. Jack Hompe zou zich met zijn gezin in Nijmegen vestigen. Hij bekleedde meer dan twintig jaar functies als bestuurder van de Katholieke Universiteit Nijmegen.

Huizenblok luchtF

Nijmegen, februari 2016. De nieuwe buurt Batavia waarvan 7 straten worden vernoemd naar Indische Nijmegenaren. Onderin de Nono Wardenaarstraat, genoemd naar de organisator van Indische evenementen en een Indo die als een informele hulpverlener in de Indische gemeenschap bekend stond. Tevens producent in 1986 van een film waarin Indische Nijmegenaren praten over hun achtergronden, identiteit en plaats in de Nederlandse samenleving.

Alvast meer lezen over de Indische nieuwe Indische straatnamen?
Ga naar de themapagina met publicaties over het onderwerp:
Nijmeegse straatnamencommissie zorgt voor een echte Indische wijk

9 maart 2016: Indische rijsttafel officieel op de Nationale erfgoedlijst

Certificaat 09-03-2016_1Vanaf woensdag 9 maart 2016 staat de Indische rijsttafel officieel op de Nationale Inventaris Immaterieel Erfgoed. Hiermee is een belangrijk element uit de Indische cultuur erkend als deel van het totale Nederlandse immateriële erfgoed. Jan van Aken (Samenwerking Erfgoed Indische Rijsttafel, SER) en Humphrey de la Croix, hoofdredacteur www.indischhistorisch.nl, hebben op woensdag 9 maart 2016 het certificaat ondertekend en in ontvangst genomen.
Dit heuglijke feit is mede tot stand gekomen dankzij de brede steun en betrokkenheid in de hele Indische gemeenschap in en buiten Nederland. Extra waardering dient uit te gaan naar Jan van Aken geweest die met zijn niet verminderend enthousiasme en inzet de voorbereiding en aanvraagprocedure tot dit mooie resultaat heeft gebracht.
De SER heeft draagt nu de verantwoordelijkheid om de Indische rijsttafel als levend erfgoed zijn plaats in de toekomst te helpen behouden.

VIE-02_1

Culemborg 9 maart 2016: v.l.n.r. Humphrey de la Croix (www.indischhistorisch.nl), Ineke Strouken (directeur Nederlands Centrum voor Volkscultuur en Immaterieel Erfgoed) en Jan van Aken (Samenwerking Erfgoed Indische Rijsttafel, SER) na ondertekening van het certificaat. De Indische rijsttafel is daarmee officieel onderdeel geworden van het Nederlandse immateriële erfgoed

DSC00270_1

Certificaat 09-03-2016_1

Nieuwe gepubliceerd: artikel Modjokerto Mojokerto: een Javaanse provinciestad in de “grote geschiedenis” (4)

In het derde deel van deze artikelreeks over mijn geboorteplaats ging het vooral om de fysieke veranderingen die de stad heeft ondergaan in pakweg de eerste helft van de twintigste eeuw. Dus over hoe de stad groter werd, dat niet-inheemse gebouwen in Nederlandse bouwstijl verschenen en dat er nieuwe economische activiteiten ontstonden. In dit vierde artikel zullen de mensen die er woonden meer aan bod komen. Ik heb mijn best gedaan om zoveel mogelijk verhalen van en over mensen te vinden. Het is weliswaar geen aflevering geworden met “sappige roddels’ maar de weergave van ‘petites histoires’ kan hopelijk het verleden van Mojokerto levendiger maken.

Klik hier voor het artikel: http://www.indischhistorisch.nl/tweede/sociale-geschiedenis/sociale-geschiedenis-modjokerto-mojokerto-een-javaanse-provinciestad-in-de-grote-geschiedenis-4/

ngaglik2013

paulineblom

Nieuwe gepubliceerd: artikel Modjokerto Mojokerto: een Javaanse provinciestad in de “grote geschiedenis” (3)

In de meerdelige artikelreeks over Mojokerto, de geboorteplaats van hoofdredacteur Humphrey de la Croix, is nu het derde deel gepubliceerd.
Rode draad in dit derde artikel is de fysieke, zichtbare veranderingen die zich in Mojokerto in de jaren 1900 – 1942 voltrokken. Het artikel bevat veel foto’s van toen en het er nu uitziet.
Ga naar Modjokerto Mojokerto: een Javaanse provinciestad in de “grote geschiedenis” (3)

Kediristraat_Jalan_Mojopahit

Mojok_huis_kolon_tijd_groen

Gepubliceerd onder thema Familieverhalen: Verdrongen verleden Deel 3 door Frits Disco

frits 1947In het eerste deel van deze driedelige  artikelreeks heeft u kennis kunnen maken met Frits Disco. Zijn familie heeft een gemengd Nederlands, Belgische, Oostenrijkse, Schotse en Javaanse afkomst. Het verhaal van zijn leven heeft hij in het boek Verdrongen verleden vorm gegeven. Dat deed hij bij wijze van therapie om, naar eigen zeggen, af te rekenen met zijn herinneringen. Vandaar de titel die hij het boek heeft meegegeven. Een groot deel van zijn jeugd woonde Frederik Disco op toenmalig Celebes (Sulawesi) in de stad Makassar (ook: Ujung Pandang).Toen de oorlog in december 1941 uitbrak woonde het gezin in die stad.
In het tweede deel vertelde hij hoe het gezin zonder vader van Makassar naar een fruitplantage in de omgeving van Malino vertrok. Frits Disco laat zien hoe hij en zijn familie overleefden tijdens de Japanse bezetting. Ook beschrijft hij komend vanuit de stad zijn observaties van de inheemse omgeving.
Dit derde en laatste deel begint in 1945 wanneer Japan op 15 augustus capituleert en twee dagen later Soekarno en Hatta de onafhankelijke Republik Indonesia uitroepen.

interview met Margriet Vroomans.jpg

Frits Disco geïnterviewd door Margriet Vroomans. ter gelegenheid van het uitbrengen van een dvd die bestemd is voor gebruik op scholen om voorlichting te geven over de Tweede Wereldoorlog. Foto te Huizen gemaakt door zijn vrouw. Foto: privécollectie F. Disco

Gepubliceerd onder thema Familieverhalen: Verdrongen verleden Deel 2 door Frits Disco

disco_boekomslagIn het eerste deel van deze driedelige artikelreeks heeft u kennis kunnen maken met Frits Disco. Zijn familie heeft een gemengd Nederlands, Belgische, Oostenrijkse, Schotse en Javaanse afkomst. Het verhaal van zijn leven heeft hij in het boek Verdrongen verleden vorm gegeven. Dat deed hij bij wijze van therapie om, naar eigen zeggen, af te rekenen met zijn herinneringen. Vandaar de titel die hij het boek heeft meegegeven.
Een groot deel van zijn jeugd woonde Frederik Disco op toenmalig Celebes (Sulawesi) in de stad Makassar (ook: Ujung Pandang).Toen de oorlog in december 1941 uitbrak woonde het gezin in die stad.
In dit tweede deel vertelt hij hoe het gezin zonder vader van Makassar naar een fruitplantage in de omgeving van Malino vertrok. Frits Disco laat zien hoe hij en zijn familie overleefden tijdens de Japanse bezetting. Ook beschrijft hij komend vanuit de stad zijn observaties van de inheemse omgeving.
Artikel lezen: klik ‘Verdrongen verleden. Deel 2’

Het eerste deel lezen? Klik hier.

Gepubliceerd: Kartini’s geest. Dr. Suzanne Houtman (1890-1951): werken aan een beter Indië voor vrouwen

Maand van de geschiedenis 2015

logo

suzanne houtmanOnze bijdrage dit jaar gaat over Suzanne Houtman (1890 – 1951), een Indo-Europese vrouw met een zeer interessante levensgeschiedenis. Zij was voor die tijd a-typisch: een Indische vrouw, arts, doctor in de geneeskunde en getrouwd geweest met Sam Ratulangie, een van de ideologische bouwers van een onafhankelijk Indonesië.
Het verbaasde ons dat over Suzanne Houtman weinig bekend is. Met ons artikel gebaseerd op direct online te verkrijgen informatie, hopen we een start te hebben gemaakt voor een uitgebreidere biografie.
Lees: Kartini’s geest. Dr. Suzanne Houtman (1890-1951): werken aan een beter Indië voor vrouwen

New publication: Social history | Indos in the New Order

Australian historian and PhD candidate Rosalind Hewett is researching the position of Indos left in Indonesia after becoming an independent sovereign state.
In this essay she descripes the Indos’ position during the Soeharto regime (1965 – 1998). Despite a policy of assimilation ethnic groups were committed to, Indos succeeded in continuing as a particular ethnic group with specific colonial historical backgrounds. Rosalind Hewett shows the Soeharto regime was sustained by Indonesians of mixed ancestry like commander of the armed forces ABRI the catholic Indo general Benny Moerdani and secretary Joop Ave.
In modern Indonesia celebrities of popular culture with mixed ancestry are even very appreciated and beloved. May this because of their lighter skin so desired by many young Indonesians? 
Read the article of Rosalind Hewett: Indos in the New Order.

soekarno soeharto

Soeharto,man of the New Order or Orde Baru (right) and Soekarno, father of Indonesia, the hero of the Old Order (Orde Lama).

Gepubliceerd onder thema ‘Oorlog en bersiap’: De Birma Siam spoorweg 2014, een fotoverslag

Hoofdredacteur Humphrey de la Croix besloot om in 2014 Thailand te bezoeken en met in ieder geval Kanchanaburi en omgeving als een bestemming. De brug over de ‘River Kwai’ zou hij nu eens in het echt gaan zien en vooral ook het grote, bekende kerkhof waar vele Nederlanders en Britten zijn begraven.
Humphrey de la Croix:

Brug Kwai2“Door de jaren heen heb ik de indruk gekregen dat veel mensen met Indische banden wel een familielid of kennis heeft die aan de spoorlijn had gewerkt. De belangstelling voor deze beruchte Birma – Siam spoorweg lijkt niet te verminderen. Uitgegeven dagboeken, geschiedenisliteratuur, speelfilms en documentaires bieden een veelheid aan kennis en gedetailleerde beelden over de spoorlijn en degenen die er aan hebben gewerkt. Centraal in die informatie staan de onmenselijke omstandigheden waarin de spoorlijn moest worden aangelegd. De spoorlijn is een blijvend symbool geworden voor al het slechte van de oorlog.
Leidend in dit artikel zijn de foto’s. De begeleidende informatie is bedoeld om “door de beelden heen” een indruk te krijgen van hoe het voor mensen moet zijn geweest.”

De link naar het artikel: http://www.indischhistorisch.nl/oorlog-en-bersiap-birma-siam-spoorweg-2014-een-fotoverslag/

Kanchanaburi begraafplaats1