Anthonie (Ton) Verstraaten (1 december 1917 – Deventer 13 april 2005) vertrok in januari 1938 als 20-jarige naar het toenmalige Nederlands-Indië om daar als verkoper voor de Nederlandse firma Borsumij aan het werk te gaan. Ton Verstraaten legde veel van zijn leven in de kolonie schriftelijk vast. Jan (1950) en Peter (1960) Verstraaten besluiten na de dood van hun vader op 13 april 2005, de door hem nagelaten verslagen in boekvorm uit te brengen.
Na de aanval door Japan op Pearl Harbour en de daaropvolgende oorlogsverklaring door de Nederlandse regering aan Japan, werd Ton Verstraaten op 8 december 1941 onder de wapenen geroepen. Vanaf de capitulatie van het Koninklijk Nederlands Indische Leger (KNIL) op 8 maart 1942, was Ton 3 ½ jaar krijgsgevangene van de Japanners. Na de overgave van het KNIL volgde krijgsgevangenschap in diverse Javaanse kampen. Vanuit de haven van Soerabaja, werd Ton met honderden andere krijgsgevangen per boot naar Singapore verscheept. De Changi-gevangenis in Singapore was tot 2 april 1942 het onderdak van Ton. Op die dag werden ongeveer 200 krijgsgevangenen met het schip de Hawaï Maru verscheept naar het Japanse eiland Kioe Shoe. Een krijgsgevangenkamp met Engelsen, Amerikanen en Australiërs bij het plaatje Orio, in de buurt van Fukuoka was 28 maanden zijn verblijfplaats.
Tot 15 september 1945 verbleef Ton Verstraaten in Japan en moest onder zware omstandigheden in een kolenmijn werken. Meer dood dan levend en nog 48 kilo wegend, beleefde hij op 15 augustus 1945 het einde van de Tweede Wereldoorlog. De Amerikanen brachten de gevangenen een maand later over naar de Filippijnen. Weer op krachten gekomen in Manilla, kwam Ton eind 1945 per schip aan in Balikpapan in Nederlands-Indië. Door de onafhankelijheidstrijd van Indonesië, bleef hij dienstplichtig soldaat. Hij werd bevorderd tot vaandrig en werd Hoofd Leger Materiaal Dienst. In december 1947 volgde eervol ontslag uit het leger. In januari 1948 stond Ton Verstraaten weer op Nederlandse bodem; een periode van tien bewogen jaren in Indië was ten einde!
Omstreeks 1970 vulde Ton Verstraaten zijn oorlogsverslag aan met zijn belevenissen in Nederlands-Indië vanaf aankomst in januari 1938, zijn ervaringen vóór zijn inlijving als soldaat bij het K.N.I.L. en ten slotte met het relaas ná zijn vrijkomen uit krijgsgevangenschap in 1945 en terugkomst als militair in Nederlands-Indië tot 1948.
Nooit sprak hij thuis of met vrienden en kennisen over zijn zware tijd in krijgsgevangenschap.
De Walburg Pers in Zutphen heeft het boek Ooggetuige in oktober 2008 uitgebracht. De verslagen en andere zaken, zoals de tekeningen van Ton Verstraaten worden, overeenkomstig zijn wens, geschonken aan Militair Tehuis/Museum Bronbeek in Arnhem.
Expositie Deventer en een bijzondere ontmoeting
In oktober hebben Jan en Peter Verstraaten de gelegenheid gekregen in boekhandel Praamstra in Deventer een kleine expositie in te richten om de boekpresentatie te begeleiden. Op zaterdag 25 oktober hadden zij op die plek een ontmoeting met twee mensen, van wie de vaders in hetzelfde kamp in Orio in Japan hebben gezeten. Jan Verstraaten had deze mensen via internet achterhaald en het leidde tot een bijzondere en prachtige ontmoeting. Deze twee personen waren Ron Lindeman en Ferry Brouwer von Gonzenbach.
Onderstaande foto is op die dag gemaakt. U ziet van links naar rechts Jan Verstraaten, Ron Lindeman, Ferry Brouwer von Gonzenbach en Peter Verstraaten.
Hieronder nadere informatie:
Jan en Peter Verstraaten hebben een speciale website geopend om de belevenissen van hun vader en het boek uitgebreid onder aandacht te brengen. Ga hier naar de website (opent in apart venster).
Titel van het boek:
Ooggetuige. Krijgsgevangen in Indië en Japan 1942-1945.
Soort: Bewerking van persoonlijke verslagen van Jan Verstraaten door Jan en Peter Verstraaten.
Bijzonderheden: naast dagboekaantekeningen, verslagen en losse notities bevat het boek schetsen o.a. gemaakt in de krijgsgevangenkampen.
ISBN: 978.90.5730.573.3.
Uitgever: De Walburg Pers Zutphen.
Prijs: € 24,95.
Wilt u het boek hebben?
Via de reguliere boekhandel: vermeldt het ISBN-nummer naast titel en auteursnaam. Kijk ook naar de speciale website voor een preview.